Co kryje się pod pojęciem dóbr osobistych:
Naruszenie dóbr osobistych to jedno z częstszych zagadnień prawnych z jakim zgłaszają się do mnie Klienci. Na wstępie należy wyjaśnić, iż dobra osobiste każdego z nas pozostają pod ochroną prawa. Warto wiedzieć co rozumiemy pod pojęciem dóbr osobistych; jak również co możemy zrobić w sytuacji, gdy istnieje zagrożenie ich naruszenia, względnie już zostały one naruszone. Zgodnie z art. 23 k.c.:
„Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach”.
Co oznacza, że mamy otwarty katalog dóbr wymienionych w art 23 k.c.:
Katalog dóbr osobistych wskazany w przywołanym powyżej przepisie ma charakter otwarty. Powyższe oznacza, iż obok dóbr osobistych, jakie zostały wymienione przez ustawodawcę w art. 23 k.c. istnieją również inne dobra nie wymienione wprost w normach kodeksu cywilnego. Z doświadczenia wiem, że sporządzając powództwo dotyczące naruszenia dobra osobistego, szczególnie niewymienionego w art. 23 k.c., warto podeprzeć swoje stanowisko procesowe dorobkiem piśmiennictwa prawa i bogatym w tej materii orzecznictwem sądowym.
Uprawnienia związane z zagrożeniem naruszenia dóbr osobistych:
Co zatem należy zrobić w przypadku zaistnienia stanu zagrożenia naszego dobra osobistego lub w sytuacji, gdy dochodzi do jego naruszania? Środki ochrony dóbr osobistych zostały przewidziane w art. 24 k.c.; co istotne skorzystanie z przewidzianych w tym przepisie roszczeń jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy działania naruszyciela są bezprawne.
W przypadku zaistnienia stanu zagrożenia naruszeniem dóbr osobistych możemy skorzystać ze środków ochrony mających charakter prewencyjny. W takiej sytuacji zasadnym byłoby w mojej ocenie wystąpienie z roszczeniem o zaniechanie tego działania.
Co zrobić, gdy naruszenie dóbr osobistych już miało miejsce:
W razie dokonanego naruszenia dobra osobistego, osoba poszkodowana może żądać, aby sprawca naruszenia dopełnił czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Powyższe nastąpić może w szczególności poprzez złożenie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. W praktyce osoba będąca sprawcą może zostać zobowiązana do zamieszczenia w gazecie sprostowania nieprawdziwych informacji, czy przeprosin.
Warto również zwrócić uwagę, iż możliwym jest dochodzenie z niemajątkowymi środkami ochrony dóbr osobistych kumulatywnie (tzn. łącznie) roszczeń o charakterze majątkowym (tj. odszkodowania, zadośćuczynienia lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany przez siebie cel społeczny).
Przesłanki dochodzenia roszczeń:
Przesłankami dochodzenia wskazanych powyżej roszczeń są: istnienie zagrożenia lub naruszenia dobra osobistego oraz bezprawność dokonanego lub grożącego naruszenia, tj. zachowanie sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego (tak stwierdził Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z dnia 25.10.1982 r., I CR 239/82). Istotnym jest, iż przesłanki te muszą wystąpić łącznie.
W doktrynie prawa cywilnego przyjmuje się, iż ocena faktu naruszenia dóbr osobistych ma charakter obiektywny. W tym miejscu wartym przywołania jest wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29.09.2010 r., V CSK 19/10, zgodnie z którym:
„Odwołanie się przy ocenie, czy doszło do naruszenia czci, godności i dobrego imienia powoda, do kryteriów obiektywnych oznacza uwzględnienie opinii występującej w społeczeństwie, a nie reakcji społeczeństwa na konkretne zachowania pozwanego”.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w związku z zagadnieniem naruszenia dóbr osobistych; jesteś osobą pokrzywdzoną bądź sprawcą naruszeń; chętnie podzielę się z Tobą moją wiedzą i doświadczeniem. Zapraszam do spotkania w mojej kancelarii, omówienia sprawy i podjęcia współpracy.